Δίαιτες αλήθειες και ψέματα

Οι γνωστές συνηθισμένες οδηγίες αδυνατίσματος και «υγιεινής» διατροφής είναι επικίνδυνες για την υγεία και φταίνε για την εκρηκτική επιδημία -στην Ελλάδα και παγκοσμίως- παχυσαρκίας και προδιαβήτη. Δηλαδή την επιδημία που βάζει τόσους ανθρώπους σε έως και 16 φορές αυξημένη πιθανότητα καρδιακής ή εγκεφαλικής προσβολής, κλέβει 12-16 χρόνια ζωής χαλώντας την ποιότητά της, ενώ εκτοξεύει στα ύψη τα ποσοστά καρκίνου και πάσης φύσεως χρόνιων εκφυλιστικών ασθενειών.

Κάθε γεύμα επηρεάζει τις ορμόνες μας και την ισορροπία τους για τις επόμενες 4-6 ώρες. Η ορμονική μας κατάσταση παίζει καθοριστικό ρόλο για όλη την υγεία μας αλλά και για το αν θα συσσωρεύουμε ή θα καίμε σωματικό λίπος. Ο μηχανισμός συσσώρευσης ή καύσης λίπους είναι καθαρά ορμονικός και εξαρτάται από το αν τρώμε ορμονικά έξυπνα. Δηλαδή από το αν τρώμε καλές ή κακές θερμίδες και όχι από την ποσότητα των θερμίδων.

Οποιαδήποτε δίαιτα παραμελεί τις ορμόνες σας και σας βάζει να μετράτε θερμίδες, να πεινάτε ή να περιορίζετε τα λιπαρά είναι μια μάταιη τιμωρία που θα υποσκάψει την υγεία σας προκαλώντας κόπωση, νεύρα, άγχος, κατάθλιψη και αυξημένη πείνα.

Στην αρχή θα χαθεί λίγο βάρος  μαζί με αρκετά πολύτιμα στοιχεία του σώματός σας. Μόλις αποφασίσετε να βάλετε τέλος στη στέρηση θα αρχίσετε να ικανοποιείτε την ορμονική σας πείνα τρώγοντας πάλι και με το παραπάνω όλες  εκείνες τις κακές θερμίδες που χαλάνε τις ορμόνες σας. Τελικά το βάρος σας θα αυξηθεί κι άλλο.

Τι συμβαίνει στις ορμόνες μας μόλις φάμε λάθος; Κατ’ αρχάς, τι σημαίνει να τρώμε λάθος. Τρία καίρια ζητήματα μας απασχολούν εδώ. Το πρώτο αφορά το κατά πόσο αυτά που τρώμε μας δίνουν αρκετές πρωτεϊνες και λιπαρά που είναι απαραίτητα ως δομικά στοιχεία του σώματός μας, καθώς και αρκετές βιταμίνες, μέταλλα και άλλα μικροστοιχεία που χρειάζεται το σώμα μας για να λειτουργεί.

Το δεύτερο ζήτημα αφορά το αν αυτά που τρώμε βοηθούν την ορμονική μας ισορροπία. Υπάρχει κι ένα τρίτο ζήτημα: τι φθορά καραμελοποίησης και οξείδωσης προκαλείται παντού στο σώμα μας από αυτές καθαυτές τις ικανές ποσότητες σακχάρου που θα δώσει στο αίμα μας ένα γεύμα υψηλού γλυκαιμικού φορτίου. Όμως αυτό το έχουμε ήδη αναλύσει σε προηγούμενο άρθρο.

Μόλις τελειώσουμε ένα γεύμα που περιείχε δυσανάλογα πολλή ζάχαρη ή αλεύρι ή δημητριακά ή πατάτες ή ρύζι ή ζυμαρικά ή άλλα αμυλούχα τρόφιμα, αρχίζει το ορμονικό χάος. Η συγκέντρωση του σακχάρου εκτινάσσεται μέσα μας και αισθανόμαστε προσωρινά ένα κύμα ευφορίας έως και νάρκωσης. Κι αυτό διότι βγαίνει έξω από τα εγκεφαλικά μας κύτταρα ένας νευροδιαβιβαστής, η σεροτονίνη, που δρα αντικαταθλιπτικά αλλά και χαυνωτικά.

Όταν η σεροτονίνη βγει έξω, παύει να υπάρχει μέσα στα κύτταρά μας κι έτσι εξαντλείται, οπότε η κατάθλιψή μας χειροτερεύει. Έτσι «φτιαχνόμαστε» ψυχικά για την πρώτη μια ώρα, καταστρεφόμαστε όμως για την υπόλοιπη ημέρα!

Ποια είναι η κρυφή αιτία που σας παχαίνει; Με κάθε χρόνο που περνάει οι περισσότεροι χάνουν μυς που τη θέση τους καταλαμβάνει λίπος. Δηλαδή προοδευτικά καταλήγουν αδύναμοι-παχύσαρκοι. Ο μέσος άνδρας χάνει περίπου 3 κιλά μυών από τα 30 ως τα 50 του.

Δηλαδή όσο οι μυς του δεξιού άνω άκρου του. Η αντικατάσταση των μυών από λίπος αυξάνει και το μέγεθος των ρούχων μας, αφού κάθε κιλό λίπους καταλαμβάνει 18 τοις εκατό περισσότερο χώρο στο σώμα μας από κάθε κιλό μυός.

Ακόμα χειρότερο, τα λιποκύτταρα εκκρίνουν ορμόνες που σηματοδοτούν το γκρέμισμα μυικού ιστού στο σώμα μας. Έτσι, όσο περισσότερο λίπος αποκτούμε, τόσο μεγαλύτερος γίνεται ο κίνδυνος για απώλεια μυών διαχρονικά.

Αυτό με τη σειρά του προκαλεί ένα φαύλο κύκλο που οδηγεί σε ακόμη περισσότερο λίπος και λιγότερους μυς. Στο τέλος γινόμαστε αδύναμοι-παχύσαρκοι. Πολλοί άνθρωποι κανονικού βάρους έχουν λίγους μυς και αδύναμα οστά, αλλά υπερβολικό λίπος και δεν το γνωρίζουν.

Έχει υπολογιστεί ότι οι άνδρες αυξάνουν ετησίως κατά μισό κιλό το βάρος τους από τα 25 έως τα 45. Χωρίς να το πολυκαταλάβουν, κουβαλάνε 10 κιλά λίπους παραπάνω από όσα είχαν ως νεαροί. Γιατί όμως έχουν γίνει όλα αυτά ο κανόνας, αν και οι περισσότεροι είμαστε πια συνειδητοποιημένοι για την υγεία μας όσο ποτέ άλλοτε;

Η απλή απάντηση είναι ότι αυτά που μας έχουν μάθει για την «υγιεινή» διατροφή και άσκηση είναι σχεδόν τα ακριβώς αντίθετα από αυτά που η επιστήμη πράγματι δείχνει ότι είναι τα πιο αποτελεσματικά, τόσο για την απώλεια λίπους όσο και για το χτίσιμο οστών και μυών! Η πλειονότητα των «ειδικών» για τη διατροφή –ακόμα κι αυτών που βλέπετε στην τηλεόραση- προωθούν μεθόδους που δεν υποστηρίζονται από την επιστημονική έρευνα, αλλά ούτε και από τους πιο βασικούς νόμους τους ανθρώπινου μεταβολισμού και φυσιολογίας.

 Ποια είναι λοιπόν η κρυφή αιτία που σας παχαίνει; Κάποιος πρέπει να σας μιλήσει για το γλυκογόνο. Γλυκογόνο ονομάζονται οι υδατάνθρακες που αποθηκεύονται στους μυς και το συκώτι σας. Ένας εύκολος τρόπος για να το κατανοήσετε είναι αν το φανταστείτε σαν μια αποθήκη σακχάρου (γλυκόζης), όπου το σάκχαρο είναι η μορφή των υδατανθράκων που το σώμα σας χρησιμοποιεί για καύσιμο.

Ωστόσο, σε αντίθεση με τις αποθήκες λίπους, οι οποίες μπορούν να επεκτείνονται (δηλαδή να σας κάνουν όλο και πιο παχύσαρκους), η αποθήκη σας γλυκογόνου έχει περιορισμένη χωρητικότητα για σάκχαρο. Σκεφτείτε το ποτήρι σας. Προσπαθήστε να το γεμίσετε με ένα λίτρο νερό και θα δείτε τα ¾ να ξεχειλίζουν και να χύνονται κάτω. Έτσι συμβαίνει και με το σάκχαρο και την αποθήκη σας γλυκογόνου.

Σε αυτό συνίσταται και το πρόβλημα. Μια φουλαρισμένη αποθήκη γλυκογόνου δίνει το σήμα στο σώμα σας να χρησιμοποιεί για ενέργεια τους εισερχόμενους υδατάνθρακες (και όχι το λίπος) και να μετατρέπει τους υδατάνθρακες σε λίπος (!) αντί να χρησιμοποιεί το αποθηκευμένο λίπος σας. Αλλιώς η αποθήκη σας γλυκογόνου θα ξεχείλιζε.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το σώμα σας όχι μόνο σταματάει να καίει λίπος αλλά τείνει και να το διατηρήσει, εφόσον του προσφέρετε λίγο λίπος από την τροφή σας. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους για το τρομακτικά επιδεινούμενο πρόβλημα παχυσαρκίας σήμερα. Επειδή οι δίαιτες των περισσότερων είναι υπερβολικά περιεκτικές σε υδατάνθρακες, τα αποθέματά τους γλυκογόνου είναι πάντα στα υψηλότατα όρια. Συνεπώς το σώμα τους δεν τους επιτρέπει να χρησιμοποιούν για καύσιμο το αποθηκευμένο λίπος τους.